Βιβλιογραφικές αναφορές, συνοπτικά

 

Οι βιβλιογραφικές αναφορές είναι απολύτως απαραίτητες για την τεκμηρίωση κάθε έργου και δεν υπάρχει κανένα επιχείρημ για να μας πείσει να μην αναφέρουμε τις πηγές που έχουμε χρησιμοποιήσει. Είναι σωστό, ηθικό και νόμιμο να εξασφαλίσουμε τα πνευματικά δικαιώματα όλων των συγγραφέων και να κάνουμε στη συνέχεια και τη δική μας εργσία αξιόπιστη. Η λογοκλοπή ακούγεται δελεαστική για κάποιον που λίγο βαριέται ή που σήμερα δεν είχε αρκετή όρεξη ώστε να τοποθετήσει σωστά τις πηγές που χρησιμοποίησε, η απόρριψη μίας διπλωματικής εργασίας ή η ανάκληση ενός πτυχίου όμως- ακόμη και μετά από χρόνια- λόγω λογοκλοπής στην πτυχιακή εργασία δεν έχει καθόλου πλάκα. 

Στις σχολές βιβλιοθηκονομίας, οταν εγώ σπούδαζα μαθαίναμε λεπτομερώς και με ακρίβεια πως να καταγράψουμε κάθε πηγή και ελάχιστα ψηφιακά μέσα μας ήταν γνώριμα. Και μιλάω για μόλις λίγα χρόνια πριν. Πλέον υπάρχουν πολλές πλατφόρμες στις οποίες μπορείς σε μία φόρμα να γράψεις όλα τα στοιχεία του άρθρου ή της σελίδας τίτλου ενός βιβλίου και να σου βγάλει έτοιμη την βιβλιογραφική αναφορά σύμφωνα με το πρότυπο που έχεις επιλέξει. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, πολλά από αυτά μπορεί να βγάλουν κάποια βιβλιογραφική αναφορά με μικρά λαθάκια, γι'αυτό χρειάζεται να ρίχνουμε και μία δεύτερη ματιά στην περίπτωση που διαλέξουμε να ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο. 

Παρακάτω γράφω πολύ συνοπτικά πως χρησιμοποιούνται κάποια πρότυπα. 

APA 

Το APA (American Psychological Association) που αναπτύχθηκε από την Αμερικάνικη Ψυχολογική Εταιρεία αποτελεί το πιο γνωστό σύστημα παράθεσης πηγών σε ακαδημαϊκά και άλλα έργα. Σε μία τέτοια παραπομπή βάζουμε πρώτα το επίθετο του συγγραφέα κι ύστερα το έτος έκδοσης του έργου. Αν το έργο που παραθέτουμε ως πηγή έχει έναν συγγραφέα τότε η παραπομπή θα είναι κάπως έτσι: (ΧΧΧΧ, 2024) ενώ  για δύο συγγραφείς: (ΧΧΧΧ & ΑΑΑΑ, 2024). Για τρείς εώς πέντε συγγραφείς ενδιάμεσα βάζουμε κόμμα (ΧΧΧ, ΑΑΑΑ, ΔΔΔΔ, ΒΒΒΒ, 2024) ενώ για έξι συγγραφείς και άνω η παραπομπή είναι κάπως έτσι (ΧΧΧΧ et al, 2024)

Εφαρμόζεται κυρίως στις κοινωνικές επιστήμες και οπωσδήποτε στην ψυχολογία. 

Harvard style

Για το σύστημα Harvard η βιβλιογραφική παραπομπή χρησιμοποιείται εντός του κειμένου σε παρένθεση το επίθετο του συγγραφέα και το έτος (ΩΩΩΩ, 2022). Αν έχουμε εώς τρεις συγγραφείς βάζουμε τα επίθετα και το έτος ενώ αν είναι από τέσσερις και πάνω βάζουμε (ΩΩΩΩ et al., 2022) Αν χρησιμοποιήσουμε κάτι που υπάρχει σε συγκεκριμένη σελίδα της πηγής, τότε βάζουμε και τη σελίδα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Στον βιβλιογραφικό μας κατάλογο που θα παραθέσουμε όλες τις πηγές, τις χωρίζουμε σε ελληνικές και ξένεςκαι τοποθετούνται αυστηρά σε αλφαβητική σειρά. (Επίθετο και αρχικό ονόματος, Έτος, Τίτλος Έργου, Τόπος Εκδοσης: Εκδότης)

Chicago 

Σύμφωνα με αυτό το πρότυπο χρησιμοποιούμε αριθμημένες παραπομπές μέσα στο κείμενο και στη συνέχεια μία αντίστοιχη λίστα με βιβλιογραφικές αναφορές στο τέλος του έργου μας. 

MLA

Σε αυτή την περίπτωση οι βιβλιογρφικές παραπομπές αποτελούνται από το επίθετο του συγγραφέα και τη σελίδα δηλαδή κάπως έτσι: (ΛΛΛΛ 25). Αν το όνομα του συγραφέα αναφέρεται εντός του κειμένου τότε στην παρένθεση βάζουμε μόνο τη σελίδα. Στη λίστα των πηγών μας στο τέλος του έργου η επισήμανση γίνεται κάπως έτσι: (Επίθετο, Όνομα, Τίτλος, τόπος έκδοσης: εκδοτικός οίκος, έτος δημοσίευσης) 

Vancouver Style

Αυτό το σύστημα θα έλεγα πως δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά όσο τα υπόλοιπα. Εδώ οι βιβλιογραφικές αναφορές εμφανίζονται αριθμημένες μέσα στο κείμενο και αντιστοιχούν στις αριθμημένες βιβλιογραφικές αναφορές στο τέλος του έργου και τοποθετούνται με τη σειρά με την οποία έχουν χρησιμοποιηθεί εντός του κειμένου. 

Oxford style

Χρησιμοποιείται κυρίως σε έργα νομικού περιεχομένου και οι αναφορές συντάσσονται με τη χρήση αριθμημένων υποσημειώσεων στο τέλος κάθε σελίδας. 

AJA style 

Πρότυπο το οποίο χρησιμοπιείται κυρίως σε εργασίες ιστορικού και αρχαιολογικού περιεχομένου και δεν περιλαμβάνει παραπομπές εντός του κειμένου. Οι παραπομπές γίνονται στις αριθμημένες υποσημειώσεις και περιλαμβάνουν το όνομα του συγγραφέα, το έτος δημοσίευσης και τις σελίδες του έργου που χρησιμοποιήθηκαν. Οι υποσημειώσεις τοποθετούνται και στη λίστα των βιβλιογραφικών αναφορών στο τέλος του έργου μας κ΄τω από κάθε βιβλιογραφική αναφορά. Για ένα συγγραφέα: (ΠΠΠΠ 2010) για δύο συγγραφείς (ΠΠΠΠ and ΘΘΘΘ 2010, 60) για τρεις συγγραφείς και πάνω (ΠΠΠΠ et.al 2010, 60)

Αν η μνεία ευθύνης αφορά κάποιο πανεπιστήμιο ή οργανισμό τότε το γράφουμε έτσι: (Πανεπιστήμιο Τάδε 2010)

Βιβλιογραφικό πρότυπο ΙΕΕΕ

Αυτό το πρότυπο δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών στη Νέα Υόρκη με σκοπό να ενισχύσει και να υποστηρίξει φυσικά τους κλαδους της μηχανικής.  Η αναφορά γίνεται με αρίθμηση των παραπομπών εντός του κειμένου μέσα σε αγκύλες και στο τέλος του έργου στη βιβλιογραφική λίστα με αριθμητική σειρά. 

Παράδειγμα: Σύμφωνα με το πείραμα κλπ [5 ]